Đạt IELTS 6.5 trong 2 tháng luyện thi (Phần 2)

Trong bài trước, Hướng Nghiệp đã nói về cách luyện IELTS Listening đúng cách và hiệu quả. Hy vọng là các bạn sẽ tiếp tục ủng hộ Phần 2 của bài viết Đạt IELTS 6.5 trong 2 tháng luyện thi. Trong phần này, Hướng Nghiệp xin chia sẻ kinh nghiệm giúp cải thiện và nâng cao phần Speaking (Nói).

Ban đầu thì quả thật đây là một phần “khó ăn khó ở” nhất trong số 4 kĩ năng của các bạn sĩ tử. Đa số các bạn sẽ có 1 ý nghĩ rất đơn giản là cứ nói càng nhiều thì khả năng lưu loát của mình sẽ càng tăng cao hơn, kì thực kết cục lại không diễn ra như vậy. Các bạn không biết khi nói ta cần phải có những yếu tố gì để đạt được chất lượng bài nói.

Thực ra, sẽ có 3 yếu tố chính sau quyết định được chất lượng bài nói: phát âm (pronunciation), ngữ điệu (intonation) và ngữ pháp (grammar). Đề hình thành được nền tảng cho việc luyện 3 yếu tố trên thì cần nhất các bạn phải sửa đổi 1 thói quen xấu của các bạn Việt Nam: nói quá nhanh.

Điều này có thể là do ảnh hưởng từ việc các bạn xem phim ảnh Mỹ , thấy bọn trẻ hoặc mấy thằng da đen liến thoắng => nghe buồn cười, thấy hay => bắt chước theo, hoặc là do ảnh hưởng từ Tiếng Việt nữa. Trừ phi bạn đã thực sự có thể nói chính xác và hay như người bản ngữ thì bạn KHÔNG NÊN nói nhanh. Nói nhanh sẽ làm bạn không kịp suy nghĩ ý cho câu kế tiếp và mắc nhiều lỗi ngữ pháp, từ vựng, phát âm.

Vì vậy, bạn nên nói với tốc độ vừa phải và rõ ràng, không nuốt chữ. Khi nói chậm rãi, bạn sẽ có thể để ý nhấn giọng ở các ý quan trọng. Tuy nhiên, nói chậm rãi không đồng nghĩa với nói quá chậm, ê a từng chữ nhé. Vậy thế nào là nói với tốc độ vừa phải ? Các bạn cứ hình dung cách nói giống “Michael Jackson” trong “Heal the world” hay “We are the world” ( chứ không phải trong “Billie Jean” hay “Smooth criminal” nhé!) , “Light the passion, share the dream” của Olympic Bắc Kinh 2008 , “Optimus Prime” của “Transformers” , “Barack Obama” trong các bài phát biểu hay thậm chí là “Ngô Bảo Châu” khi nói tiếng Việt nữa, nhưng đừng có chậm quá như “My heart will go on” của “Celine Dion”.

Các bạn xem phim, nghe nhạc hãy cố gắng tập nói theo họ nhé. Bản thân Hướng Nghiệp là người rất thích “ Transformers “ và cực kì ấn tượng với chất giọng vừa trầm vừa ấm, nhẹ nhàng mà rất có trọng lượng của “ Optimus Prime “ , chất giọng đúng với phong thái của thủ lĩnh quân đội Autobots nên các bạn có thể xem đi xem lại những đoạn có lời nói của ông ấy và nhại theo giọng đó và tất nhiên là hiệu quả đi kèm thì cực kì đáng kể, không chỉ về phát âm, ngữ điệu mà còn học được từ vựng mới, thậm chí là cả chất, cái tài, cái tâm, cái đức của 1 người lãnh đạo nữa.

Phát âm:

Đây là 1 phần quan trọng nhất trong khi nói, nếu như chỉ cần phát âm sai đi 1 chữ thôi cũng có thể dẫn đến việc người nghe không hiểu hoặc hiểu nhầm sang từ khác. Để luyện phát âm nhất thiết phải luyện từ căn bản, từ cách đọc các âm tiết cơ bản trong bảng như / a / , / e / , / i / , / i: / , / ei / , / t / , / b / , / l /… Mấy cái này các bạn có thể dễ dàng tìm trên mạng các bài giảng của các thầy cô nước ngoài trên youtube với các từ khóa như “American Accent training” chẳng hạn. Các bạn vừa xem, nghe người ta dạy rồi tập phát âm lại đúng theo họ, hoành tráng hơn thì các bạn có thể đem thu âm lại giọng nói của bạn rồi nghe so sánh thì càng tốt.

Như các bạn đã biết thì trong tiếng Anh có rất nhiều từ tưởng chừng đọc cực kì giống nhau nhưng thực ra lại khác nhau và nhược điểm của các bạn là khi phát âm ra lại không thể hiện được sự khác nhau đấy, dẫn đến việc Tây nó phải hỏi lại xem : “Mày nói cái gì ?” Hướng Nghiệp bảo đảm là rất nhiều người đến giờ này vẫn chưa phân biệt được: Marie – Mary , hill – heal , w – uu , non – none , don – done, … Vì vậy, việc các bạn nắm vững cách phát âm những âm tiết cơ bản là cực kì quan trọng. 1 điều nữa, mỗi ngày, các bạn hãy dành ra 1 phút để tập đọc lại bảng chữ cái tiếng Anh A, B , C … ,=> rất tốt bởi vì trong bảng chứa gần như đầy đủ tất cả các âm tiết.

Ngoài ra, một đặc điểm nữa các bạn cần chú ý đó là âm cuối (ending sounds). Đây có thể coi là 1 lỗi khá phổ biến đối với dân Việt Nam mình, nguyên nhân căn bản nhất cũng lại là do nói nhanh. Hướng Nghiệp lấy ví dụ như từ “world”, khi nói các bạn thường chỉ “ wơ “ mà lược đi mất âm “ l “ và “ d “ ở vị trí cuối , hay từ “ girl “ , đọc là “ gơ “ mà mất đi “ l “ … Việc thiếu âm cuối này có thể sẽ dẫn đến những hiểu nhầm về từ vựng khá là tai hại, ví dụ như từ “ might “, nếu thiếu âm “ t “ thì sẽ nghe ra là “ my “. Vì vậy, việc phát được ra âm cuối là 1 yêu cầu hết sức tối thiểu. Âm cuối rất quan trọng, sống chết gì thì cũng phải phun bọn chúng ra thật rõ thì người bản xứ mới hiểu mình được nhé. Khi bạn lắng nghe từ xa 1 người bản xứ đang nói chuyện, Vd: 1 bản tin BBC, bạn sẽ ko nghe gì cả ngoài các âm cuối vèo vèo xì xào. Việc cảm thấy khó khăn và nặng nề là do chưa quen và chưa biết cách nối từ khi nói.

Điều cuối cùng, khi luyện phát âm thì các bạn nên để cho miệng mình ở trạng thái tốt nhất, bình thường nhất. Các bạn đừng có chống tay lên cằm hay lên má mà luyện mà hãy thả lỏng người, đầu ngước thẳng mà “chém”, có như thế thì âm tiết của các bạn phát ra nó sẽ tròn và chính xác hơn.

Ngữ điệu:

Yếu tố này chính là nhạc khi các bạn nói, mục đích là giúp cho người nghe cảm thấy lôi cuốn hơn vào bài nói của các bạn, nghe trôi chảy hơn, êm tai hơn, sinh động hơn. Một trong những nhược điểm thường thấy của các bạn đó là việc nói cả bài nhưng giọng của các bạn nghe phẳng lì, không trầm không bổng, không lên không xuống, nghe rất lạ là một, chán nữa là hai.

Để luyện được ngữ điệu , nhất thiết các bạn phải nắm được các nguyên tắc cơ bản sau : Nếu là câu hỏi thì buộc các bạn phải lên giọng ở cuối câu, nếu là 1 câu tường thuật bình thường thì các bạn phải hạ giọng xuống khi kết thúc câu, nếu bài nói của bạn là cả 1 câu chuyện thì khi chưa kết thúc câu chuyện ở bất kì câu nào thì các bạn vẫn cứ lên giọng, đến khi nào hết rồi thì mới xuống ở những từ cuối cùng.

Thế thì làm sao để luyện được cái món này ? Hướng Nghiệp có 1 vài cách như sau, khi các bạn xem phim hoặc nghe nhạc của những người nói hay hát với tốc độ vừa phải thì các bạn hãy tập nói, hát theo giai điệu của họ, các bạn hãy bắt chước như con vẹt ấy, sau đó các bạn thử tập nói 1 vài câu khác với số chữ gần tương đương đúng với cái ngữ điệu đó. Dần dần các bạn sẽ cảm nhận được cái “nhạc”, “giai điệu” của việc nói tiếng Anh và câu cú của bạn cũng sẽ có hồn hơn, nghe nó thú vị hơn. Các bạn cũng nên xem qua các bài giảng về luyện ngữ điệu của cô JenniferASL tại http://goo.gl/DnMPb2 (xem đủ cả 4 bộ a, b, c, d luôn nhé ). Trên này Hướng Nghiệp thấy có dạy cả cách ngừng ngắt thế nào cho đúng để chỉnh ngữ điệu nữa, cực kì hữu ích hoặc các bạn có thể tìm thêm các đoạn băng khác tương tự dạy về phần này.

Ngữ pháp:

Đây có thể coi là một lỗi mà bất kì người học tiếng Anh nào khi nói đều mắc phải, dù ở bất kì trình độ nào thì đều gặp sai lầm ở mức độ ít hay nhiều nào đấy. “Triệu chứng” thường thấy, ví dụ như : he don’t know , I cares , a lot of book ( cái này là thiếu âm cuối đây ) ; nếu nặng hơn thì rơi vào những cấu trúc phức tạp hơn, ví dụ như chia thể điều kiện loại 0 ,1 ,2 ,3 lẫn lộn nhau , sử dụng thì biểu hiện thời gian không chuẩn ( ví dụ câu có chữ since hoặc for lại đi dùng hiện tại hay quá khứ đơn ) … Tất nhiên để khắc phục được điều này thì đòi hỏi các bạn phải nói chậm.

Hơn nữa, đối với các bạn còn yếu thì thời gian ban đầu khi nói, các bạn hãy cố gắng suy nghĩ thật kĩ về câu trước khi các bạn nói, suy nghĩ về động từ phải chia thế nào, về thì mà mình sẽ sử dụng, về các từ vựng mà các bạn sẽ dùng, về cách phát âm, nhấn âm của từng chữ. Ban đầu thì việc này có thể khá tốn thời gian nhưng sau 1 quá trình rèn luyện nhất định, các bạn sẽ quen được với việc đó và có thể đẩy nhanh, xúc tiến cái khoảng thời gian suy nghĩ của các bạn cho ngắn lại để có thể bật ra được lời nói 1 cách trôi chảy mà chính xác hơn.

Khi đang nói các bạn vẫn phải để đầu óc mình hoạt động, phát hiện xem trong quá trình nói có sai chỗ nào không, nếu sai thì lập tức hãy chịu khó nói lại luôn cả câu chứ đừng chỉ lập lại có 1 cụm từ đó thôi nhé. Nói tóm lại, cách tốt nhất để luyện ngữ pháp đó là “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói “.

Thành thạo được 3 kĩ năng trên là các bạn tự dưng sẽ cảm thấy độ lưu loát của các bạn tăng lên vượt trội rồi. Và sau đó thì các bạn mới nên nghĩ đến việc tìm cách đưa những từ vựng khó, các thành ngữ vào bài nói để cho câu văn phong phú hơn, tránh việc lặp từ quá nhiều. Phương pháp đó là học từ vựng, suy nghĩ và nói chậm (ngắn gọn là như thế thôi).

Một khó khăn nữa của các bạn khi gặp câu hỏi khó đó là các bạn thường không nghĩ ý được nhanh, sắp xếp ý không hợp lí hoặc ý của bạn đưa ra khá lủng củng, thiếu sức thuyết phục. Nguyên nhân 1 phần là do các bạn thiếu vốn từ vựng để diễn tả điều các bạn muốn nói, 1 phần nữa là do kiến thức hiểu biết của các bạn không đủ để trả lời các câu hỏi đó, các bạn tưởng là các bạn biết nhưng kì thực các bạn lại không biết.

Về lí do thứ nhất, ngoài cách bổ sung từ vựng ra, điều quan trọng khi các bạn muốn nói là phải làm sao để cho người ta hiểu bạn muốn nói về cái gì nên không nhất thiết các bạn phải nói đúng được câu đấy mà các bạn có thể tìm câu khác với những từ khác dễ hơn, nội dung gần tương đương mà vẫn diễn tả được điều bạn định truyền tải đến người ta. Ví dụ như bạn định nói : “ Tonight I have an appointment, I cannot go out with you “ nhưng ngay lúc đó các bạn lại không nhớ ra được từ “cuộc hẹn” là “appointment” thì các bạn có thể kiếm câu khác đơn giản hơn như là : “I am busy”, thế là được rồi, người nghe vẫn sẽ thừa hiểu là “Tối nay bạn sẽ không thể đi được”.

Về nguyên nhân thứ 2 thì cách khắc phục triệt để đó là các bạn hãy tự mở rộng kiến thức xã hội của mình hơn, ở nhà thì các bạn thỉnh thoảng bật các kênh truyền hình phổ biến kiến thức như VTV2, VCTV6, Discovery Channel, hoặc các cuộc thi truyền hình như “ Ai là triệu phú “ , “ Đấu trường 100 “ … ; đến trường thì các bạn năng nổ tham gia vào các hoạt động đoàn thể, các tổ chức này nọ, các phong trào xã hội hoặc các câu lạc bộ tiếng Anh nữa, rất tốt cho việc mở mang vốn sống và kinh nghiệm của các bạn ngoài thực tế chứ không chỉ là học tiếng Anh đâu nhé.

Trên đây, Hướng Nghiệp đã chia sẻ tất cả những kinh nghiệm về cách học NÓI tiếng Anh. Tất nhiên các bạn không nên áp dụng máy móc những điều trên mà hãy linh hoạt, tham khảo và tự điều chỉnh sao cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cũng như trình độ của các bạn. Rất hi vọng những điều trên sẽ giúp đỡ được các bạn phần nào trong quá trình học tiếng Anh.

Kì tới sẽ là phần 3, những chiến thuật trước khi bước vào phòng thi và làm bài thi. Rất hi vọng sẽ chú ý theo dõi của tất cả các bạn.